Ngày 6/8/2025, cựu Tổng thống Mỹ Donald Trump tuyên bố nếu tái đắc cử, ông sẽ triển khai mức thuế nhập khẩu 100% đối với chip và chất bán dẫn được sản xuất ngoài Hoa Kỳ. Đây là một phần trong chiến lược “đưa sản xuất chip về Mỹ” nhằm kiểm soát chuỗi cung ứng công nghệ và giảm phụ thuộc vào châu Á – đặc biệt là Đài Loan, Trung Quốc và Hàn Quốc.
Ngoại lệ lớn – Ưu đãi cho doanh nghiệp đầu tư tại Mỹ
Theo tuyên bố của ông Trump, các doanh nghiệp đã đầu tư hoặc đang xây dựng nhà máy sản xuất tại Mỹ sẽ được miễn trừ áp dụng mức thuế này. Tập đoàn Apple được nêu tên như một ví dụ điển hình khi vừa công bố khoản đầu tư 100 tỷ USD mở rộng sản xuất trong nước. Cổ phiếu Apple ngay lập tức tăng gần 8%, phản ánh niềm tin của thị trường vào chiến lược “chuyển trục sản xuất” này.
Các công ty như Nvidia, TSMC, Samsung – vốn đang có nhà máy tại Texas và Arizona – nhiều khả năng cũng nằm trong nhóm được miễn trừ. Điều này mở ra một xu hướng tái định hình chuỗi cung ứng công nghệ toàn cầu nếu chính sách thuế được triển khai chính thức sau bầu cử Mỹ 2025.
Ảnh hưởng?
Mặc dù tuyên bố này chưa được ban hành thành văn bản chính thức, nhưng đã đủ gây chấn động thị trường công nghệ và tài chính. Dưới góc nhìn pháp lý:
- Chính sách thuế có thể dựa trên quyền hạn điều chỉnh thương mại theo luật Hoa Kỳ (Section 301 hoặc IEEPA), nhưng nếu thiếu minh bạch hoặc không tuân thủ quy trình, hoàn toàn có thể đối mặt với tranh chấp pháp lý nội bộ và quốc tế.
- Việc áp thuế 100% là một biện pháp rất mạnh, mang tính đòn bẩy chính trị, nhưng cũng dễ gây phản ứng trả đũa thương mại từ các quốc gia sản xuất chip lớn như Trung Quốc, Hàn Quốc và Đài Loan.
Từ góc độ kinh tế:
- Các doanh nghiệp công nghệ toàn cầu, nếu không có cơ sở tại Mỹ, sẽ chịu chi phí tăng mạnh khi xuất khẩu chip vào thị trường Mỹ – vốn là thị trường tiêu thụ công nghệ lớn nhất thế giới.
- Những công ty đang đầu tư tại Mỹ sẽ được hưởng lợi kép: vừa miễn trừ thuế, vừa có cơ hội giành thị phần từ các đối thủ bị đánh thuế.
Khuyến nghị cho doanh nghiệp công nghệ Việt Nam
Với tư cách là đơn vị tư vấn cho các doanh nghiệp công nghệ và FDI, DTLaw đưa ra một số khuyến nghị chiến lược:
- Theo dõi chặt diễn biến pháp lý và hành chính: Các quy định từ USTR, Bộ Tài chính Hoa Kỳ hoặc Tòa án liên bang sẽ là cơ sở xác định hiệu lực của chính sách này.
- Đánh giá lại chuỗi cung ứng và chiến lược thị trường: Nếu doanh nghiệp có sản phẩm, dịch vụ sử dụng chip hoặc xuất khẩu sang Mỹ, cần tính đến khả năng gia tăng chi phí, chậm trễ hoặc điều chỉnh chiến lược giá.
- Xem xét khả năng hợp tác – đầu tư vào Mỹ hoặc liên minh với đối tác có sản xuất nội địa để tận dụng chính sách miễn trừ và tránh rủi ro pháp lý – thương mại.
- Truyền thông minh bạch đến nhà đầu tư, đối tác về mức độ ảnh hưởng thực tế của doanh nghiệp trong bối cảnh chính sách mới – tránh hiệu ứng tâm lý lan truyền tiêu cực.